Ισραήλ

ΙΣΡΑΗΛ

Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2020

Το ταξίδι μας στο Ισραήλ ξεκίνησε με τα πόδια! Νομίζω ότι η είναι η πρώτη χώρα στην οποία μπαίνω πεζή (αν εξαιρέσουμε βέβαια την ορεινή διάσχιση τριών χωρών στο Tour du Mont Blanc. Την προηγούμενη μέρα ήμασταν στην Aqaba της Ιορδανίας και νωρίς σήμερα το πρωί πήραμε ταξί για τα σύνορα. Αρχικά, για να επιτραπεί στον ταξιτζή να μας πάει μέχρι εκεί, μας σταμάτησαν, έλεγξαν τις αποσκευές μας στο πορτ-μπαγκάζ, και φυσικά τα διαβατήριά μας. Όλα με την απειλή όπλων. Όταν πλησιάσαμε στα σύνορα, είχαν μέχρι και άρμα με ένοπλους επάνω! Σκιάζεσαι λιγάκι! Ο ταξιτζής μας άφησε στην πύλη. Από εδώ και πέρα ήμασταν πεζοί. Κανένα όχημα δεν επιτρέπεται να διασχίσει τα σύνορα της χώρας. Η πύλη άνοιξε στις 8.00 (γιατί ήταν Παρασκευή- κανονικά ανοίγει στις 6.30) και αρχικά μας έλεγξαν τα διαβατήρια για να μας επιτρέψουν να περάσουμε μέσα. Στη συνέχεια μπήκαμε σε ένα στεγασμένο χώρο όπου, αφού έλεγξαν λεπτομερώς για άλλη μια φορά τα διαβατήριά μας, μετρώντας τις σελίδες προσεκτικά, και κοιτάζοντας μια εμάς και μια την φωτογραφία του διαβατηρίου, μας ρώτησαν τι έχουμε στα σακίδιά μας και μας ζήτησαν να τα ανοίξουμε για έλεγχο. Έπειτα περάσαμε από ένα άλλο γραφείο από όπου πήραμε την σφραγίδα εξόδου από την χώρα, μετά δείξαμε και πάλι τα διαβατήριά μας με την σφραγίδα εξόδου στον υπάλληλο της πύλης και επιτέλους μπήκαμε στο Ισραήλ!

Ο έλεγχος όμως δεν είχε τελειώσει. Εδώ, μια αρκετά ψαρωτική υπάλληλος μας πέρασε από συνέντευξη: «Πώς λέγεστε; Πού ζείτε; Πού γεννηθήκατε; Τι δουλειά κάνετε; Τι σχέση έχετε μεταξύ σας; Πόσα χρόνια γνωρίζεστε; Πού πάτε; Από πού έρχεστε; Πόσο θα μείνετε; Πού θα μείνετε; Γνωρίζετε κανέναν στο Ισραήλ;» Και όλα αυτά με ένα παγερό ύφος, ίχνος χαμόγελου! Αντιθέτως μάλιστα, μας κοιτούσε κατευθείαν μέσα στα μάτια με έναν πολύ άβολο τρόπο, σαν να έψαχνε να μας πιάσει από κάπου, σα να της λέγαμε ψέματα, σα να μην ήταν ικανοποιημένη από τις απαντήσεις που της δίναμε. Και όλα αυτά έχοντας κολλήσει το αυτοκόλλητο Νο 1 στο διαβατήριό μας που υποδείκνυε ότι δεν αποτελούμε κίνδυνο για την χώρα. Εν τέλει μας έδωσε το χαρτάκι και μας άφησε να περάσουμε στην χώρα της!

Βγαίνοντας από τα σύνορα σκεφτήκαμε ότι θα ήταν πιο οικονομικό να μοιραστούμε το ταξί μέχρι το Eilat με κάποιο άλλο ζευγάρι που θα πήγαινε μέχρι εκεί. Ο Angel και η Adriana συμφώνησαν να πάρουμε όλοι μαζί ένα ταξί και να κατέβουν αυτοί στα γραφεία της Europcar από όπου θα παραλάμβαναν το ενοικιαζόμενο αυτοκίνητό τους. Καλή ιδέα μας φάνηκε, αλλά το ζευγάρι των κινέζων από πίσω μας που άκουσε την συζήτησή μας πήγαινε επίσης στα γραφεία της Europcar, οπότε τους βόλευε περισσότερο να πάνε μαζί. Φόρτωσαν τα πράγματά τους στο ταξί και ήταν έτοιμοι να φύγουν όταν ο Angel, προφανώς αισθανόμενος άσχημα για την έκβαση των πραγμάτων για εμάς, προσφέρθηκε να μας πάρουν με το αυτοκίνητό τους μέχρι τα Ιεροσόλυμα! Συμφωνήσαμε με χαρά, και πήραμε το επόμενο ταξί με 40 σέκελ για τα γραφεία της Europcar.Η θερμοκρασία ήταν πολύ καλή, και καθόλου δεν με πείραξε που έπρεπε να περιμένουμε τα παιδιά για να τελειώσουν την απαραίτητη διαδικασία για το αυτοκίνητο. Έφτιαξα και ένα καφεδάκι και απόλαυσα το χάδι του πρωινού ήλιου βγάζοντας ότι ζεστό φορούσα και μένοντας με το t-shirt! Αντιθέτως με τον Ντάνη που έψαχνε την σκιά απορώντας για τις αντοχές μου στην ζέστη!

Ο Angel και η Adriana ήταν ένα νεαρό ζευγάρι από την Βενεζουέλα. Ο Angel, μόλις 29 ετών, ασχολούνταν με το εμπόριο και η Adriana, 31, δούλευε σε μία τράπεζα. Σχεδιάζουν ένα μεγάλο ταξίδι το χρόνο και στο φετινό τους διασταυρώθηκαν οι δρόμοι μας. Ο Angel πολύ κοινωνικός και ομιλητικός σε αντίθεση με την Adriana που ήταν πιο μαζεμένη.

Το αυτοκίνητο που νοίκιασαν τα παιδιά παραήταν μικρό για τόσες αποσκευές. Δεν έχω ξαναστριμωχτεί τόσο και να φανταστείς η διαδρομή από το Eilat μέχρι τα Ιεροσόλυμα είναι 4 ώρες! Δεν κατάλαβα όμως τίποτα, γιατί σε όλη σχεδόν τη διαδρομή μιλούσαμε, περισσότερο με τον Angel και λιγότερο με την Adriana. Πριν ξεκινήσουμε όμως για τα Ιεροσόλυμα, κάναμε μια στάση σε ένα σούπερ μάρκετ για νερό, σνακ και τουαλέτα και αμέσως μετά μπήκαμε στον αυτοκινητόδρομο. Το τοπίο έμοιαζε με σεληνιακό, παντελής έλλειψη βλάστησης και πράσινου, μόνο έρημος και βράχινοι όγκοι.

Πρώτη στάση κάναμε στη Hebron, η οποία βρίσκεται σε Παλαιστινιακά εδάφη. Η Παλαιστίνη δεν είναι αναγνωρισμένο κράτος από το Ισραήλ και σύνορα δεν υπάρχουν ανάμεσά τους. Καταλαβαίνεις όμως ότι μπαίνεις σε Παλαιστινιακά εδάφη από τις τεράστιες κόκκινες πινακίδες που ενημερώνουν γι’ αυτό και που ξεκάθαρα δηλώνουν ότι δεν επιτρέπεται η είσοδος σε Ισραηλινούς.

Ο Ντάνης τους είδε τους αστυνομικούς που μας έκαναν νόημα όταν περάσαμε στην Παλαιστίνη αλλά προσποιήθηκε ότι δεν αντιλήφθηκε τίποτα. Και οικιστικά όμως είναι τεράστια η διαφορά ανάμεσα στις δύο χώρες. Είναι οφθαλμοφανές πόσο βασανισμένη είναι η Παλαιστίνη και το βιοτικό επίπεδό της απέχει κατά πολύ από αυτό του Ισραήλ. Οι δρόμοι είναι κακοφτιαγμένοι, οι αυλές των σπιτιών σαν αποθήκες παλιατζήδων, και τα πιτσιρίκια που αλωνίζουν στο δρόμο μου φάνηκαν γόνοι μαφιόζων! Η Hebron είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Παλαιστίνης μετά τη Γάζα. Αποτελεί ιερό τόπο τόσο για τους Εβραίους όσο και για τους Μουσουλμάνους γιατί εδώ βρίσκονται οι Τάφοι των βιβλικών πατριαρχών Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ και των συζύγων τους, στο τύμβο των Πατριαρχών (ή Τζαμί Ιμπραΐμι για τους μουσουλμάνους). Δυσκολευτήκαμε λίγο να το βρούμε μέσα στα στενά σοκάκια της παλιάς πόλης. Αρχικά ο Angel μπήκε με το αυτοκίνητο μέσα στην παλιά πόλη όπου ένας πιτσιρικάς τον έβαλε να παρκάρει σε ένα αδιέξοδο και στη συνέχεια του ζήτησε 20 δολάρια! Τον ευχαριστήσαμε ευγενικά, βγήκαμε από το αυτοκίνητο και αφήσαμε τον Angel να το παρκάρει λίγο μακρύτερα. Βρήκε ο έρμος ένα υποτιθέμενο χώρο πάρκινγκ που φαινόταν ελεύθερος, αλλά και εκεί τον πλησίασαν πιτσιρίκια, όχι πάνω από 6-7 χρονών, με τσιγάρο παρακαλώ στο στόμα, και του ζήτησαν 10 σέκελ! Μαφία παντού! Συνεχίσαμε περπατώντας μέσα στα έρημα σοκάκια της παλιάς πόλης, όπου αμπάρες ασφάλιζαν τις τεράστιες μεταλλικές πόρτες. Η Παρασκευή είναι για τους μουσουλμάνους ότι η δική μας Κυριακή. Όλα κλειστά! Τα σοκάκια δαιδαλώδη και οι πινακίδες λιγοστές. Η μόνη μας βοήθεια για τον Τύμβο των Πατριαρχών, οι ένοπλοι στρατιώτες! Μόνο αυτοί κυκλοφορούσαν, και για να μας δώσουν πληροφορίες, πρώτα μας έκαναν ερωτήσεις για την καταγωγή μας και την θρησκεία μας και μετά μας άφηναν να περάσουμε!

Ο Τύμβος, παρά τον τεράστιο όγκο του, δεν μου έκανε εντύπωση. Είχαμε πιο ενδιαφέροντα μέρη να επισκεφτούμε και αν δεν ήταν ο Angel, πιθανότατα να μην γνωρίζαμε καν την ύπαρξή του. Επιστρέψαμε στο μικροσκοπικό αυτοκίνητο των παιδιών και βάλαμε μπρος για Βηθλεέμ! Η Βηθλεέμ βρίσκεται μόλις 10 χιλιόμετρα νότια από τα Ιεροσόλυμα και ανήκει επίσης στην Παλαιστίνη. Ο Ιερός Ναός του Σπηλαίου της Γέννησης, η Βασιλική της Γεννήσεως όπως ονομάζεται, ήταν ο προορισμός μας! Η είσοδος του ναού είναι σκόπιμα τόσο μικρή που πρέπει σχεδόν να γονατίσεις για να περάσεις μέσα. Είναι ένας τρόπος ένδειξης ταπεινότητας.

Στην υπόγεια κρύπτη του ναού βρίσκεται το σπήλαιο της Γεννήσεως με το γνωστό αστέρι 14 ακτίνων. Άνθρωποι από κάθε γωνιά της γης, και κάθε θρησκείας σχημάτιζαν μια ατελείωτη ουρά! Αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε την αντίθετη φορά από αυτή που ακολουθούσαν όλοι οι υπόλοιποι, ελπίζοντας έτσι να αποφύγουμε την πολύωρη αναμονή. Όταν φτάσαμε στην έξοδο του σπηλαίου, ο Angel ζήτησε από έναν φύλακα να μας αφήσει να περάσουμε! Και μας άφησε! Ουσιαστικά δηλαδή μπήκαμε από την έξοδο. Στενά σκαλοπάτια μας οδήγησαν σε ένα μικρό υπόγειο σπήλαιο. Ο κόσμος ήταν κυριολεκτικά στριμωγμένος σαν σαρδέλες! Σε κάποιων τα πρόσωπα διέκρινες την συγκίνηση! Σε κάποιων άλλων τίποτα, ή ίσως μια δυσανασχέτηση λόγω συνωστισμού! Για άλλους ταξίδι θρησκευτικής αναζήτησης και κατάνυξης και για άλλους τόπος τουριστικού και μόνο ενδιαφέροντος. Εν μέσω σπρωξιμάτων από τον κόσμο και παρατηρήσεων από την φύλακα που προσπαθούσε να επισπεύσει την διαδικασία του προσκυνήματος, κατάφερα να φτάσω στο σημείο της γέννησης. Γονατίζοντας, άπλωσα το χέρι μου μαζί με άλλον ένα (ομόθρησκο ή ίσως και αλλόθρησκο) για να αγγίξω το αστέρι στο πάτωμα. Ήθελα πραγματικά να κλείσω τα μάτια και να νιώσω την ένταση του τόπου μα μου ήταν πολύ δύσκολο μέσα σε αυτή την κοσμοσυρροή. Η φύλακας ζήτημα να μ’ άφησε 3 δευτερόλεπτα πριν φωνάξει «Παρακαλώ, μην καθυστερείτε. Πιο γρήγορα!» Μόλις που πρόλαβα να ακουμπήσω τα δάχτυλά μου! Και πάλι στριμωγμένη ανέβηκα τα σκαλοπάτια και βγήκα από το σπήλαιο.

Όταν βγήκαμε από το σπήλαιο, ο Angel θεώρησε καλό να δώσει κάτι στον φύλακα που μας άφησε να μπούμε χωρίς να περιμένουμε. Ετοίμασε κάποια ψιλά και διακριτικά προσπάθησε να του τα δώσει. Αυτός τα αρνήθηκε, λέγοντας ότι έχει χρήματα. Ο Angel, πιστεύοντας ότι ήταν πολύ λίγα αυτά που του έδωσε, επέστρεψε με ένα χαρτονόμισμα, το οποίο επίσης αρνήθηκε ο φύλακας λέγοντας ότι αυτά που του δίνει είναι πολύ λίγα. Ο Angel το έκανε από την καρδιά του. Και πραγματικά στεναχωρήθηκε με το συμβάν.  Ποτέ δεν μάθαμε αν η αντίδραση του φύλακα προκλήθηκε από την άρνησή του να δωροδοκηθεί ή από την μικρή αξία των χρημάτων που του δόθηκαν…

Έξω είχε πια σουρουπώσει και η πλατεία της Βηθλεέμ ήταν στολισμένη με χιλιάδες λαμπιόνια λόγω των ημερών.

Τα Ιεροσόλυμα ήταν πολύ κοντά και είχαμε ανάγκη από ενέργεια. Οι σημειώσεις του Ντάνη μας οδήγησαν στο Jahnun Bar. Γρήγορο φαγητό στο χέρι. Εδώ χώρισαν και οι δρόμοι μας με τα παιδιά από την Βενεζουέλα.

Το γεγονός ότι σήμερα ήταν Παρασκευή έκανε το Ντάνη να αγχώνεται. Κάθε Παρασκευή, με την δύση του ηλίου, ξεκινά για τους Εβραίους το Sabbath, και κρατάει μέχρι τη δύση του ηλίου το Σάββατο. Στη διάρκεια λοιπόν του Sabbath, οι Εβραίοι απέχουν από οποιαδήποτε δραστηριότητα. Τα πάντα είναι κλειστά και δεν λειτουργούν ακόμη και οι συγκοινωνίες.  Ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματός μας μας ενημέρωσε ότι δεν θα απαντούσε καν σε πιθανά τηλεφωνήματα στη διάρκεια του Sabbath! Ευτυχώς βέβαια το διαμέρισμα ήταν αρκετά κοντά από εκεί που μας άφησαν τα παιδιά ώστε να φτάσουμε με τα πόδια, και το check in ήταν αρκετά εύκολο ώστε να μην χρειαστούμε την παρουσία του ιδιοκτήτη. Αφήσαμε τις αποσκευές μας και αφού φορέσαμε γάντια, σκούφους και πουπουλένια μπουφάν (να σας θυμίσω εδώ ότι το πρωί λιαζόμουν με το κοντομάνικο στα γραφεία της Europcar έξω από το Eilat) πήραμε το δρόμο για την παλιά πόλη των Ιεροσολύμων η οποία είναι μια από τις αρχαιότερες πόλεις της παγκόσμιας ιστορίας και αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Βρίσκεται κρυμμένη πίσω από ψηλά τείχη και διαιρείται σε τέσσερις συνοικίες: την αρμένικη, την χριστιανική, τη μουσουλμανική και την εβραϊκή.

Λόγω του Sabbath τα περισσότερα μαγαζιά μέσα στα σοκάκια είχαν κλείσει παίρνοντας μαζί τους και την ζωντάνια του τόπου. Τα φώτα όμως και η γλυκιά ησυχία της νύχτας του έδωσαν μια άλλη διάσταση που πλησίαζε περισσότερο στην ιερότητά του. Εκεί, στα λιθόστρωτα σοκάκια που γλιστρούσαν από τη βροχή που είχε ξεκινήσει, ένοιωσα το θαύμα που συμβαίνει κάθε μέρα σε αυτήν την πολύπαθη πόλη. Το θαύμα της ειρηνικής συνύπαρξης τριών θρησκειών, των χριστιανών, των μουσουλμάνων και των εβραίων! Τόση ησυχία, τόση γαλήνη κι ας μην συμφωνούν σε τίποτα μεταξύ τους! Αν δεν είναι θαύμα αυτό, τότε τι είναι!

Το Τείχος των Δακρύων ή αλλιώς Δυτικό Τείχος δεν ήταν δύσκολο να το βρούμε. Ορθώθηκε μπροστά μας στην πλατεία της εβραϊκής συνοικίας της παλιάς πόλης. 19 μέτρα ύψος και 57 μέτρα μήκος είναι τα μοναδικά υπολείμματα του τείχους που περιέβαλε τον μνημειώδη ναό που έχτισε ο βασιλιάς Ηρώδης. Η τοποθεσία είναι ακριβώς η ίδια με αυτή που είχε κτίσει τον περίφημο ναό του ο βασιλιάς Σολομώντας το 960 π.Χ. Είναι ίσως ο ιερότερος τόπος προσευχής και προσκυνήματος των Εβραίων όπου θρηνούν την απώλεια του ναού τους, γι’ αυτό και ονομάστηκε Τείχος των Δακρύων.

Η πλατεία ήταν χωρισμένη σε δύο μέρη, ένα για τους άντρες και ένα για τις γυναίκες. Μέχρι το 2002 η είσοδος στον περίβολο του Τείχους των Δακρύων απαγορευόταν στις γυναίκες. Ύστερα από σκληρούς αγώνες και πολλές διαμάχες οι αρχές παραχώρησαν ένα κομμάτι στα δεξιά του τείχους στον γυναικείο πληθυσμό, τοποθετώντας ένα χώρισμα. Κατευθύνθηκα προς το τμήμα των γυναικών, όπου τις είδα με ευλάβεια να αγγίζουν το τείχος και να γέρνουν το κεφάλι τους πάνω του. Κάποιες ήταν εκεί για ώρες και ταλαντεύονταν καθώς προσεύχονταν.  Κάποιες άλλες είχαν χαρτάκια με προσευχές στα χέρια τους που σφήνωναν μέσα στις ρωγμές του τείχους. Και κάποιες άλλες ήταν καθισμένες σε καρέκλες λίγο πιο πίσω. Μα όλες, όταν έφτανε η ώρα να αποχωρήσουν, το έκαναν με βήματα προς τα πίσω, για να μη γυρίσουν την πλάτη τους προς το ιερό τους σύμβολο.Ο Ντάνης πήγε στην αριστερή πλευρά. Εκεί οι άντρες συμμετείχαν σε μια τελετή, όπου πιασμένοι χέρι χέρι σε κύκλο χόρευαν και τραγουδούσαν προσευχές. Αυτούς βέβαια εγώ τους είδα μόνο από μακριά.

Επιστρέφοντας στα ερημικά στενά σοκάκια της παλιάς πόλης, αδράξαμε την ευκαιρία να περιπλανηθούμε στον ιερό αυτό τόπο χωρίς τουρίστες και φωνές. Και το ταξίδι μας έγινε ξάφνου ένα μαγικό ταξίδι στο χρόνο και την ιστορία. Και το μυαλό μας, χωρίς ενοχλητικές παρεμβολές, έστησε τις εικόνες των βιβλίων των σχολικών μας χρόνων…

Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2020

Ο καιρός σήμερα δεν ήταν καθόλου καλός. Κρύο, βροχή και καταχνιά. Κουκουλωθήκαμε όμως και ξεκινήσαμε και πάλι για την παλιά πόλη.

Στο δρόμο για το Ναό της Αναστάσεως, το ελληνικό ορθόδοξο στοιχείο είναι πολύ έντονο! Σχολεία, μοναστήρια και εκκλησίες με ελληνικές πινακίδες και την γαλανόλευκη σημαία παντού!

Ο Ναός της Αναστάσεως, ή αλλιώς ο Ναός του Πανάγιου Τάφου, βρίσκεται στη χριστιανική συνοικία, στο κέντρο της παλαιάς πόλης της Ιερουσαλήμ. Θεωρείται ότι βρίσκεται στη θέση του Γολγοθά, το λόφο όπου σταυρώθηκε και τάφηκε ο Ιησούς. Εξωτερικά δεν μοιάζει καν με ναό. Είναι ένα συγκρότημα κτιρίων, ασύνδετων μεταξύ τους.

Στην είσοδο του ναού, στην αριστερή πλευρά, υπάρχει η ραγισμένη κολόνα! Η κολόνα αυτή, σύμφωνα με ιστορικές καταγραφές, σχίστηκε το 1549μ.Χ και βγήκε από μέσα της το Άγιο Φως!  Την χρονιά εκείνη, οι Αρμένιοι, οι οποίοι ήταν εχθρικοί απέναντι στους Ορθόδοξους, μπήκαν Μ. Σάββατο στον Ναό και τον κλείδωσαν, για να βγάλουν αυτοί από τον Πανάγιο Τάφο το Άγιο Φως. Ο Ορθόδοξος Πατριάρχης, όταν είδε τους Αρμένιους να βρίσκονται κλειδωμένοι μέσα στον Πανάγιο Τάφο, γονάτισε έξω, στην είσοδο του Ναού, δίπλα σε αυτή την κολόνα. Και τότε, σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, η κολόνα ξαφνικά σχίστηκε και βγήκε το Άγιο Φως από εκεί και όχι από τον Πανάγιο Τάφο όπως κάθε χρόνο! Τρανή απόδειξη της ορθόδοξης αλήθειας, μια απόδειξη που οι επιστήμονες θεωρούν ανεξήγητη και γι’ αυτό καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι «θα μπορούσε κανείς να ομιλεί περί θαύματος και μόνο»!

Μπαίνοντας στο Ναό, το πρώτο πράγμα που συναντήσαμε ήταν η Πλάκα της Αποκαθήλωσης. Πάνω της ξάπλωσαν τον Ιησού όταν τον κατέβασαν από τον Σταυρό για να τον ετοιμάσουν για την ταφή. Γονατισμένοι όλοι, ακουμπούσαν ευλαβικά την πέτρα που μόλις δύο μήνες πριν το δικό μας ταξίδι ανάβλυσε μύρο, σύμφωνα πάντα με μαρτυρίες πιστών. Πολλοί περνούσαν απαλά πάνω από την πλάκα τα κομποσκοίνια τους με την πεποίθηση ότι έτσι κλειδώνουν λίγη από την χάρη Του στους κόμπους που υπομονετικά είχε δέσει κάποιος παππούλης ενώ προσεύχονταν. Τι βαθύ πράγμα που είναι η πίστη! Τι απλό πράγμα που είναι η πίστη! Η πλάκα βέβαια αυτή είναι σχετικά καινούρια και μάλλον βρίσκεται τοποθετημένη πάνω από την παλιά. Αλλά η πίστη την κάνει εξίσου δυνατή!

Για άλλη μια φορά συναντήσαμε μια ατελείωτη ουρά πιστών και μη από κάθε γωνιά της γης. Η ουρά κατέληγε στην είσοδο του Άγιου Κουβούκλιου, το μικρό εκκλησάκι μέσα στον Ναό της Αναστάσεως όπου βρίσκεται ο Πανάγιος Τάφος. Παρακάμψαμε την ουρά και πλησιάσαμε τον παππούλη που υπομονετικά έβαζε τον κόσμο μέσα στον Πανάγιο Τάφο. Ο Ντάνης του πρόσφερε δώρα από την πατρίδα: λουκούμια, θυμίαμα, καρβουνάκια και ελληνικό καφέ! « Ο Θεός σε έστειλε! Μόλις μας τελείωσε ο ελληνικός καφές!» μας είπε χαμογελώντας και μας έστειλε πρώτα επάνω. Ανεβαίνοντας τα σκαλιά, βρεθήκαμε στην κορυφή του Γολγοθά, που σήμερα βρίσκεται μέσα στο Ναό. Η ουρά ήταν και πάλι τεράστια, αλλά η ελληνική μας καταγωγή ήταν το εισιτήριο για άμεση πρόσβαση στο καίριο σημείο! Γονατίζοντας μπροστά στο Ορθόδοξο παρεκκλήσι και βάζοντας το χέρι μου στο άνοιγμα που υπάρχει στο πάτωμα κάτω από την Αγία Τράπεζα, ανατρίχιασα ολόκληρη! Δάκρυα άρχισαν ξαφνικά να τρέχουν από τα μάτια μου! Τα δάχτυλά μου, για ελάχιστα δευτερόλεπτα, είχαν αγγίξει το σημείο όπου κάρφωσαν τον Σταυρό. Ήταν όμως αρκετά για να νοιώσω την ένταση του τόπου! Και μπορώ πλέον με σιγουριά να πω ότι, ναι, ο τόπος έχει μια απίστευτη ενέργεια. Αναβλύζει από παντού και διαχέεται στην ατμόσφαιρα. Το νοιώθεις όποια κι αν είναι η θρησκεία σου, όσο βαθιά ή και ανύπαρκτη κι αν είναι η πίστη σου. Είναι θαυμαστά αδύνατο να βρεθείς εκεί χωρίς να κατακλυστείς από ενέργεια! Για μένα αυτή ήταν η συγκλονιστικότερη στιγμή αυτού του ταξιδιού!

Κατεβαίνοντας τα σκαλοπάτια, ακριβώς κάτω από το παρεκκλήσι αυτό, βρίσκεται το παρεκκλήσι του Αδάμ όπου σύμφωνα με την παράδοση ο Νώε έθαψε τα οστά και το κρανίο του Αδάμ και για αυτό το μέρος ονομάστηκε Γολγοθάς, δηλαδή κρανίου τόπος. Λέγεται λοιπόν ότι το αίμα του σταυρωμένου Χριστού έρευσε μέσα από την ρωγμή που άνοιξε ο Σταυρός στο βράχο και ξέπλυνε το κρανίο του Αδάμ καθαρίζοντας τον από το προπατορικό αμάρτημα.

Η ουρά έξω από το μεγαλοπρεπές Άγιο Κουβούκλιο ήταν το ίδιο μεγάλη. Για να μην περιμένουμε άπραγοι, μπήκαμε στην κεντρική εκκλησία του Ναού της Αναστάσεως που βρίσκεται ακριβώς μπροστά από το Άγιο Κουβούκλιο. Λίγα μέτρα μετά την είσοδο του ναού, βρίσκεται ο ομφαλός, ο οποίος κάποτε θεωρούνταν το κέντρο του κόσμου. Η εκκλησία δεν έχει καρέκλες, μόνο λίγα στασίδια στους ψυχρούς τοίχους αριστερά και δεξιά, και έναν επιβλητικό τρούλο ύψους είκοσι εννέα μέτρων! Ο παππούλης που πουλούσε κεριά, κομποσκοίνια και λαδάκι στην είσοδο του ναού μας ενημέρωσε ότι νωρίς το επόμενο πρωί θα τελούνταν λειτουργία στο ναό.

Για τρίτη φορά πλησιάσαμε το Άγιο Κουβούκλιο. Ο παππούλης παρά την κοσμοσυρροή ήταν πρόθυμος για κουβεντούλα. Όση ώρα μιλούσε με τον Ντάνη για τα προσκυνήματα που έχει κάνει και τις επισκέψεις του στο Άγιο Όρος, εγώ ατένιζα την μεγαλοπρεπέστατη πρόσοψη με τα δεκάδες καντήλια. Με τα πολλά, μας άνοιξε το δρόμο για την είσοδο. Το Άγιο Κουβούκλιο είναι χωρισμένο σε δύο τμήματα. Το πρώτο είναι ο Άγιος Λίθος, ένας τετράγωνος χώρος που μοιάζει με προθάλαμο. Στο κέντρο του δεσπόζει μια μαρμάρινη θήκη μέσα στην οποία σώζεται τεμάχιο από το λίθο πάνω στον οποίο καθόταν ο άγγελος που ανήγγειλε την Ανάσταση. Αριστερά και δεξιά της θήκης, στους τοίχους του θαλάμου, βρίσκονται δύο τρύπες από όπου μεταδίδεται το Άγιο Φως το μεσημέρι του Μ. Σαββάτου. Στη συνέχεια, από μια μικρή εσωτερική θύρα ύψους μόλις 1,33μ περάσαμε στο δεύτερο τμήμα, στον Πανάγιο Τάφο. Η πύλη είναι σκόπιμα μικρή ώστε να αναγκαστείς να σκύψεις και να προσκυνήσεις για να εισέλθεις. Στα δεξιά μου τώρα βρισκόταν λαξεμένος στο βράχο ο κενός τάφος του Κυρίου! Ο χώρος είναι πολύ μικρός και στενός και με δυσκολία χωράνε τρία άτομα. Ο φωτισμός χαμηλός, από λαμπάδες και καντήλες και το μάρμαρο πάνω από τον τάφο κρύο. Η επιγραφή πάνω στην εικόνα του Χριστού έγραφε με μεγάλα γράμματα «Χριστός Ανέστη» σκορπίζοντας μυστικά το ελπιδοφόρο μήνυμα της Ανάστασης.

Ίσως λόγω της αναμονής, της κοσμοσυρροής και της πίεσης του παππούλη να βιαστούμε, δεν ένοιωσα την ένταση που νωρίτερα είχα βιώσει στην κορυφή του Γολγοθά. Ίσα που πρόλαβα να απλώσω πάνω στην πλάκα τα κομποσκοίνια που νωρίτερα είχα αγοράσει για τους συγγενείς και φίλους μας από τον παππούλη. Η επόμενη τριάδα ήδη περίμενε στον θάλαμο του Αγίου Λίθου και εμείς έπρεπε να αποχωρήσουμε. Ήδη είχε σκοτεινιάσει μέσα στο Ναό και όταν βγήκαμε ο παππούλης ήταν ανεβασμένος σε μία σκάλα και άναβε τα δώδεκα αργυρά καντήλια στην είσοδο του Κουβουκλίου.

Έξω έβρεχε. Επόμενος σταθμός μας το Πραιτώριο. Για να φτάσουμε εκεί περπατήσαμε την Via Dolorosa, το δρόμο που περπάτησε ο Χριστός κουβαλώντας το σταυρό από το Πραιτώριο στο Γολγοθά. Στην οδό είναι σημειωμένες οι 14 στάσεις που έκανε ο Χριστός με τελευταία την απόθεσή του στον Πανάγιο Τάφο. Εμείς, όπως καταλαβαίνετε, αναστρέψαμε την πορεία του, ξεκινώντας από τον Πανάγιο Τάφο και καταλήγοντας στο Πραιτώριο. Η διαδρομή περνάει από τα στενά λιθόστρωτα σοκάκια της παλιάς πόλης όπου αλλόθρησκοι πραματευτάδες διαλαλούν τα εμπορεύματά τους. Μουσουλμάνοι μαγαζάτορες μου πρόσφεραν κομποσκοίνια και εβραίοι ακάνθινα στεφάνια! Όλα εμπορευματοποιημένα! Όλα για το χρήμα! Και εκεί, πίσω από τους πάγκους και τους φωνακλάδες έμπορους, έψαχνα να βρω τις πινακίδες των στάσεων και να αναπλάσω με το μυαλό μου το μαρτύριο του Θεανθρώπου. Αδύνατο! Αισθάνθηκα ότι εδώ τελούνταν μια αναίσχυντη βεβήλωση. Παντελής έλλειψη σεβασμού και θυσία, του για κάποιους ιερού αυτού τόπου, στο βωμό του κέρδους. Κρίμα! Πολύ κρίμα! Απογοητευμένη πέρασα την πόρτα του Πραιτώριου.

Το Πραιτώριο, την εποχή του Χριστού, ήταν Διοικητήριο και εκεί τον πήγαν για να δικαστεί. Εκεί τον μαστίγωσαν, εκεί τον φυλάκισαν και εκεί τον καταδίκασαν σε σταύρωση. Από εκεί ξεκίνησε με το σταυρό το δρόμο του μαρτυρίου. Μπαίνοντας την προσοχή μου τράβηξε μια αέρινη, σαν αερικό γυναικεία παρουσία. Είχε πολύ μακριές πλεξούδες και ήταν πολύ σεμνά ντυμένη, όχι σαν καλόγρια, αλλά με μακριά φαρδιά φούστα. Μάζευε με απίστευτη ευλάβεια τα λιωμένα κεριά μέσα από την άμμο στο καντηλέρι. Άγγιζε το κάθε κομμάτι με ήρεμες κινήσεις, σαν να μην ήθελε να το πονέσει, σαν να το καθησύχαζε ότι είχε πλέον εκτελέσει το σημαντικό του έργο και είχε έρθει πια η ώρα του να αποσυρθεί. Εκτελούσε την εργασία αυτή σα να ήταν η πιο σημαντική δουλειά του κόσμου.  Όταν πλέον τελείωσε, έστρεψε το σώμα της για να φύγει και έτσι κατάφερα να διακρίνω τα χαρακτηριστικά του προσώπου της. «Μα την γνωρίζω!» Δεν μπορούσα να καταλάβω από πού, μα ήμουν σίγουρη ότι την γνώριζα. Είχα μάλιστα την αίσθηση ότι την γνώριζα από την μαμά μου που έχει πεθάνει εδώ και χρόνια. Και παρ’ όλο που συνήθως είμαι πολύ διστακτική, μετά από παρότρυνση του Ντάνη, την πλησίασα, την χαιρέτησα και τη ρώτησα αν με γνωρίζει κι εκείνη. Χαμογέλασε και μου είπε φυσικά πως δεν με γνωρίζει. Πίσω από τις μακριές πλεξούδες και τη φαρδιά άκομψη φούστα κρυβόταν μια γνωστή ελληνίδα ηθοποιός, μια από τις πολλές, που στο βαθύ ταξίδι της αναζήτησης του εαυτού τους, βρίσκουν ηρεμία και απάνεμο λιμάνι στην πίστη προς το Θεό. Δύο διαφορετικοί κόσμοι που μέσα στο μυαλό μου δεν μπόρεσαν να συνδυαστούν ώστε να την αναγνωρίσω. Δεν θα αποκαλύψω το όνομα της, σεβόμενη την επιλογή της για εσωτερική αναζήτηση και ανωνυμία.

Ο παππούλης που φροντίζει το Πραιτώριο, όπως και όλοι οι άλλοι που γνωρίσαμε σε αυτό το ταξίδι, μου μίλησε πολύ αληθινά. Του εξέφρασα την απογοήτευσή μου για την εμπορευματοποίηση της Οδού του Μαρτυρίου και το πόσο ασεβές το βρήκα όλο αυτό το πανηγύρι που ήταν στημένο στο όνομα του Χριστού. Μου εξήγησε ότι ο τόπος έχει υποστεί ριζικές αλλαγές. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε που βρισκόταν όλα αυτά τα σημεία που σήμερα οι πιστοί προσκυνούν με ευλάβεια. Είναι όλα συμβολικά! Αλλά το σημαντικό είναι, ότι 2000 χρόνια μετά, στο όνομα του Χριστού, ζουν αξιοπρεπώς όλες αυτές οι οικογένειες, γενιές ολόκληρες μουσουλμάνων, Εβραίων ή όποιας άλλης θρησκείας! «Δεν είναι αυτό από μόνο του μεγάλο;» Ομολογώ ότι τα λόγια του ήταν πολύ καθησυχαστικά. Δεν ένοιωθα πια απογοήτευση, αλλά βαθιά εκτίμηση για τη δύναμη της πίστης.

Για να φτάσουμε στη φυλακή του Χριστού, μπήκαμε σε ένα σύμπλεγμα υπόγειων, υγρών διαδρόμων σκαμμένων στους βράχινους όγκους που ξεκινούσαν μέσα από το κτίριο του Πραιτώριου.

Οι συνθήκες κράτησης του Χριστού ήταν πραγματικά άθλιες. Στην χαμηλή και στενή σπηλιά που τον φυλάκισαν, άνοιξαν δύο τρύπες στα βράχια μέσα στις οποίες πέρασαν τα πόδια του και στη συνέχεια έδεσαν με αλυσίδα ώστε να μην υπάρχει καμία περίπτωση διαφυγής.

Στη σπηλιά που βρίσκεται ένα επίπεδο χαμηλότερα, σύμφωνα με την παράδοση, βρίσκεται η φυλακή των δύο ληστών που σταυρώθηκαν μαζί με το Χριστό. Στο Πραιτώριο κάθε χρόνο τη Μεγάλη Παρασκευή τελείται η Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και στην συνέχεια ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων ξεκινά από εδώ κουβαλώντας στον ώμο του τον Σταυρό αναπαριστώντας τη διαδρομή που ακολούθησε ο Χριστός ως τον Γολγοθά.

Η μέρα ήταν ιδιαίτερα γεμάτη τόσο από εικόνες όσο και από συναισθηματική ένταση. Η ανάγκη για ξεκούραση και ανεφοδιασμό ήταν απαραίτητη. Μέσα στα πολύβουα στενά της παλιάς πόλης, ήταν πιο εύκολο να προστατευτούμε από τη βροχή που δεν έλεγε να σταματήσει. Το Lina Hummus ήταν μικρό και ασφυκτικά γεμάτο. Οι ως επί το πλείστον νεαροί πελάτες του ήταν ιδιαίτερα θορυβώδεις, με αποτέλεσμα να αισθανθώ ιδιαίτερη ανακούφιση όταν τελικά σηκώθηκαν να φύγουν. Η σπεσιαλιτέ του μαγαζιού ήταν τα φαλάφελ. Μμμμμμ!

Η βροχή δεν έλεγε να σταματήσει. Αλλά μετά την σύντομη ξεκούραση και το φαγητό ήμασταν και πάλι έτοιμοι για εξόρμηση. Αυτή τη φορά, έξω από τα τείχη της παλιάς πόλης. Περνώντας κάτω από την πύλη των Λεόντων, μία από τις επτά ανοιχτές πύλες της παλιάς πόλης, βγήκαμε έξω από τα τείχη, στα ανατολικά, και πήραμε το δρόμο προς το ναό που στεγάζει τον τάφο της Παναγίας, ή αλλιώς, το Πάνσεπτο Θεομητορικό Μνήμα. Πρώτη φορά μπαίνω σε ναό όπου αντί να ανεβαίνω σκαλιά, τα κατεβαίνω! Μια φαρδιά καθοδική σκάλα αποτελούμενη από 49 σκαλοπάτια, οδηγεί πρώτα στο παρεκκλήσι του Ιωσήφ στα αριστερά, μετά στο παρεκκλήσι των γονέων της Παναγίας στα δεξιά και τέλος στο βάθος της σκάλας, στο παρεκκλήσι του τάφου της Παναγίας. Πίσω από το λιθόκτιστο κουβούκλιο του τάφου, βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ιεροσολυμήτισσας.

 

Έπειτα, και πάλι μέσα στη βροχή, ανηφορίσαμε προς τον Κήπο της Γεσθημανής που βρίσκεται στους πρόποδες του Όρους των Ελαιών. Γύρω στα δύο χιλιόμετρα από την Πύλη των Λεόντων, φτάσαμε σε έναν ελαιώνα, στον οποίο, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, εξακολουθούν να υπάρχουν τα 8 παλαιότερα ελαιόδεντρα του κόσμου, τα οποία μπορεί να χρονολογούνται μεν περισσότερο από 1000 χρόνια μετά τη σταύρωση, αλλά προήλθαν από το ίδιο, προφανώς πολύ σημαντικής σημασίας, ελαιόδεντρο από τα χρόνια του Ιησού!  Το γεγονός ότι τα 8 αυτά ελαιόδεντρα διατηρούνται σε άριστη κατάσταση σήμερα, κάνει τους ερευνητές να μιλάνε για «ένα μικρό θαύμα». Ο Χριστός ερχόταν συχνά εδώ με τους μαθητές του για να προσευχηθεί και είναι ο τόπος της τελευταίας του προσευχής πριν ο Ιούδας του δώσει το φιλί της προδοσίας.

Δίπλα ακριβώς στον Κήπο της Γεσθημανής, βρίσκεται η Εκκλησία Όλων των Λαών. Μέσα στο ναό φυλάσσεται ένα κομμάτι του βράχου πάνω στον οποίο λέγεται ότι ακούμπησε ο Χριστός για να προσευχηθεί πριν τη σύλληψή του. Εν μέσω της ανελέητης βροχής, ο ναός ήταν ένα καλό καταφύγιο για λίγη ξεκούραση.

Επιστρέφοντας στην παλιά πόλη, διασχίζοντας και πάλι την πύλη των Λεόντων, φτάσαμε στην Ιερά Μονή της Αγίας Άννης, πέντε μέτρα κάτω από την οποία βρίσκεται το σπήλαιο όπου γεννήθηκε η Παναγία.

Η μέρα έκλεισε με καφεδάκι γλυκάκι και ξεκούραση. Τα σοκάκια ήταν γεμάτα κόσμο και την μεγαλύτερη εντύπωση μου έκαναν τα μαγαζάκια που πουλούσαν μπαχαρικά! Οι βιτρίνες τους ήταν πραγματικά αριστουργήματα!

Κυριακή 5 Ιανουαρίου 2020

Την προηγούμενη μέρα πληροφορηθήκαμε ότι σήμερα θα γινόταν λειτουργία στο Ναό της Αναστάσεως. Γι αυτό ξυπνήσαμε πολύ νωρίς για να φτάσουμε εγκαίρως. Η είσοδος στην εκκλησία επιτρέπονταν μόνο σε Χριστιανούς που επιθυμούσαν να εκκλησιαστούν και οι φύλακες απομάκρυναν ιδιαίτερα απότομα τους τουρίστες που εύκολα διακρίνονταν από τους πιστούς. Αρχικά, ζήτημα να ήμασταν δέκα άτομα μέσα στον τεράστιο χωρίς καρέκλες ναό, αλλά όσο περνούσε η ώρα, τόσο μεγάλωνε ο αριθμός των πιστών. Αναγκαστικά φύγαμε πριν τη λήξη της λειτουργίας για να κάνουμε εγκαίρως check out από το διαμέρισμά μας.

Είχαμε αποφασίσει να νοικιάσουμε αυτοκίνητο για να μεταβούμε στο Τελ Αβίβ, η υπάλληλος όμως στο γραφείο ενοικιάσεων ήταν αρνητική. Λόγω της χθεσινής βροχής, και επειδή ο δρόμος που θέλαμε να πάρουμε, ο αυτοκινητόδρομος 1 και στη συνέχεια ο 90,  είναι κάτω από το επίπεδο της θάλασσας, υπήρχε σοβαρός κίνδυνος πλημμύρας. Η σημερινή όμως μέρα φαινόταν ηλιόλουστη οπότε αγνοήσαμε τις παρατηρήσεις της και προχωρήσαμε με την ενοικίαση.

Το να νοικιάσεις αυτοκίνητο στο Ισραήλ δεν είναι απλή υπόθεση. Το γεγονός ότι η χώρα είναι νοερά χωρισμένη με την Παλαιστίνη σημαίνει ότι οι ισραηλινές ασφαλιστικές δεν καλύπτουν πιθανές ζημιές που θα προκύψουν σε παλαιστινιακά εδάφη και το αντίθετο. Ήταν σπάσιμο νεύρων το να προσπαθούμε, από την Ελλάδα ακόμη, να εντοπίσουμε τα νοητά αυτά σύνορα και οι υπάλληλοι με τους οποίους επικοινωνήσαμε αρνήθηκαν να μας δώσουν άλλες πληροφορίες πέραν του «αγοράστε χάρτη». Η αλήθεια είναι ότι πολλά από τα μέρη που θέλαμε να επισκεφτούμε ήταν σε παλαιστινιακά εδάφη, αλλά αγνοήσαμε για άλλη μια φορά τις τεράστιες κόκκινες πινακίδες που μας απέτρεπαν από το να μπούμε σε αυτά.

Βγαίνοντας από τα Ιεροσόλυμα ξεκίνησε πάλι η έρημος. Η έρημος του Ιορδάνη. Χαρακτηριστικό της περιοχής, όπως προανέφερα, είναι ότι η κατηφορική οδός που ακολουθείς σε κατευθύνει κάτω από το επίπεδο της θάλασσας, στο χαμηλότερο σημείο της γης, που βρίσκεται στη Νεκρά Θάλασσα. Το τοπίο άχρωμο και μονότονο με μόνη εξαίρεση ανά διαστήματα το πολύχρωμο σαμάρι στις καμπούρες κάποιας βαριεστημένης καμήλας που ήταν δεμένη στην άκρη του δρόμου. Πέραν αυτού, αμέτρητοι λόφοι από καφέ άμμο, χωρίς ίχνος βλάστησης.

Κάποια στιγμή το τοπίο άλλαξε, και την εμφάνισή τους έκαναν αμέτρητοι φοίνικες που κατέκλυσαν με πράσινο το μονόχρωμο μέχρι τώρα καμβά της ερήμου. Κάπου εκεί βγήκαμε από τον κεντρικό αυτοκινητόδρομο, με κατεύθυνση την Μονή του Αγίου Γεράσιμου του Ιορδανίτη. Είναι από τις παλαιότερες μονές του κόσμου, χτισμένη το 455 μ.Χ. Ο χώρος που περιβάλλει τη μονή είναι μια μικρή όαση πράσινου που παρεμβάλλεται στο άχαρο καφέ της ερήμου. Το γεγονός ότι βρίσκεται σχεδόν 400 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, έκανε τη ζέστη αφόρητη και επιτέλους ξεφορτώθηκα μπουφάν και μπαφ! Η κ. Μαρία, που φροντίζει την μονή τα τελευταία 40 χρόνια, μας πρόσφερε αγιασμό και ψωμί με ελιές για να ξεγελάσουμε την πείνα μας.

Πολύ κοντά στη Μονή του Αγίου Γεράσιμου, βρίσκεται το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου, το οποίο για πολλά χρόνια στέκονταν εκεί μισογκρεμισμένο, αλλά διαπιστώσαμε ότι γίνονταν έργα αναστήλωσης όταν περάσαμε από εκεί.

Λίγα χιλιόμετρα παρακάτω, στον Ιορδάνη ποταμό, είναι το ακριβές σημείο που βαφτίστηκε ο Χριστός. Η περιοχή της βάπτισης είναι αυστηρά στρατιωτική. Δεξιά και αριστερά υπάρχουν συρματοπλέγματα και Ισραηλινοί στρατιώτες επιτηρούν τον τόπο. Ο Ιορδάνης ποταμός διασχίζει τη χώρα από το βορρά προς το νότο και αποτελεί το φυσικό σύνορο του Ισραήλ με την Ιορδανία και οι κίτρινες σημαδούρες μέσα στα νερά μπορεί να φαίνονταν αστείο εμπόδιο, οι ένοπλοι στρατιώτες όμως και από τις δύο όχθες του ποταμού δεν φαινόταν καθόλου αστείοι! Το νερό μπούζι, οπότε βάφτισα μόνο τα ποδαράκια μου, ενώ παρακολουθούσα τους Ιταλούς που είχαν φορέσει το λευκό ένδυμα, σύμβολο καθαρότητας της ψυχής, να βουτάνε ολόκληροι για να πάρουν την ευλογία.

Γέμισα ένα μπουκαλάκι με νερό από το ποτάμι για να φέρω πίσω στην Ελλάδα σε συγγενείς και φίλους, και ξαναμπήκαμε στο αυτοκίνητο με προορισμό το Σαραντάρι Όρος.Το Σαραντάρι Όρος βρίσκεται στην έρημο της Ιουδαίας, μία ώρα από τα Ιεροσόλυμα. Εκεί κρέμεται σαν αετοφωλιά το Μοναστήρι των Πειρασμών, στο όρος Τζέπελ Κουρουντούλ. Παρ’ όλα αυτά, είναι χτισμένο 464 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, γι’ αυτό η ζέστη και η υγρασία είναι αφόρητες. Για να φτάσουμε μέχρι εκεί περάσαμε μέσα από την Ιεριχώ, μία από τις παλαιότερες συνεχώς κατοικούμενες πόλεις του κόσμου. Ο δήμος της Ιεριχούς έχει εγκαταστήσει τελεφερίκ που σε ανεβάζει στο Μοναστήρι τω Πειρασμών, έχοντας έτσι οικονομικό όφελος από τους πιστούς και τουρίστες που το επισκέπτονται. Εμείς όμως το αγνοήσαμε, όπως επίσης αγνοήσαμε την ψευδή πληροφορία του ταξιτζή ότι δεν μπορούμε να ανεβάσουμε το αυτοκίνητό μας εκεί. Όλα γίνονται για το χρήμα! Ακόμη και τα πιτσιρίκια που σταματήσαμε για να δώσουμε σοκολάτες που κουβαλούσαμε από την Ελλάδα, μας ζήτησαν χρήματα! Η αλήθεια όμως είναι ότι οι περισσότεροι προτιμούν την ανάβαση με τα πόδια διότι την θεωρούν μέρος της προσευχής και όταν φτάσει κανείς στην πόρτα του μοναστηριού και γυρίσει πίσω το βλέμμα του, τότε καταλαβαίνει τι κατάφερε! Λόγω ζέστης όμως απορρίψαμε αυτήν την επιλογή και βάλαμε μπρος με το αυτοκίνητο. Ο χωματόδρομος για να ανέβουμε μέχρι εκεί ήταν στενός, απότομος και ανώμαλος και μετά βίας χωρούσε δεύτερο αυτοκίνητο. Το μοναστήρι είναι χτισμένο στο σημείο όπου ο Χριστός έμεινε 40 μέρες και νύχτες σύμφωνα με τις γραφές και εκεί νήστεψε και μπήκε σε πειρασμούς από τον Σατανά. Το ακριβές σημείο όπου γονάτισε για να προσευχηθεί βρίσκεται μέσα στο μοναστήρι αυτό και έχει γίνει πόλος έλξης χιλιάδων τουριστών από όλο τον κόσμο.

Το μοναστήρι αναστηλώθηκε πρόσφατα με την οικονομική ενίσχυση του γέροντα που το φρόντιζε μέχρι να πεθάνει. Ο νέος γέροντας που ανέλαβε τώρα, είναι ολομόναχος και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζει είναι σκληρές. Τον ανταμείβουν όμως  η περισυλλογή, η σιωπή, η αύρα και η γαλήνη του τόπου.  Η θέα από το μπαλκόνι που κρεμόταν στον γκρεμό μου έκοψε την ανάσα! Μπροστά μου απλωνόταν η έρημος της Ιουδαίας, η Ιεριχώ, και πέρα στο βάθος η Ιορδανία…

Σε αυτό το σημείο τελείωσε το προσκυνηματικό κομμάτι αυτού του ταξιδιού.

Συνεχίσαμε προς τη Νεκρά Θάλασσα. Νεκρά Θάλασσα ονομάζεται η μεγάλη λίμνη με αλμυρό νερό που βρίσκεται στα σύνορα ανάμεσα στο Ισραήλ και την Ιορδανία. Η ονομασία της λίμνης οφείλεται στη υψηλότατη περιεκτικότητα αλατιού, που έχει σαν αποτέλεσμα την παντελή έλλειψη ζωής μέσα σε αυτή. Στην παραλία της Νεκράς Θάλασσας υπάρχουν ξενοδοχειακές μονάδες και μπαράκια δεδομένου ότι η εμπειρία της κολύμβησης εδώ είναι μοναδική! Αυτή την εμπειρία δυστυχώς δεν μπόρεσα να την έχω, γιατί όταν φτάσαμε στην παραλία Κάλια, μας πληροφόρησαν ότι λόγω ισχυρών ανέμων και επικίνδυνων κυμάτων απαγορευόταν σήμερα το κολύμπι στη θάλασσα! Τι ατυχία! Παρ’ όλα αυτά, έβαλα το μαγιό μου και αποπειράθηκα να μπω, αλλά η ορμή των κυμάτων ήταν τέτοια που δεν μου επέτρεψε να προχωρήσω πέρα από τη γάμπα! Άσε που αν έκανες πως προχωρούσες, οι ναυαγοσώστες χτυπιόντουσαν! Αλλά έστω κι έτσι, το να βρίσκομαι στο χαμηλότερο σημείο της γης, στα -430μ, ήταν μια μοναδική εμπειρία!

Το αλάτι και η λάσπη της Νεκράς Θάλασσας θεωρούνται ιαματικά και γι’ αυτό πολλοί ήταν πασαλειμμένοι από την κορφή ως τα νύχια με την χαρακτηριστική μαύρη λάσπη του πυθμένα της. Μάλιστα, εκ των υστέρων διαπίστωσα ότι πωλείται κανονικά ως καλλυντική μάσκα!

Η ώρα είχε περάσει. Κατευθυνόμενοι προς Τελ Αβιβ κάπου μπλεχτήκαμε και βρεθήκαμε εγκλωβισμένοι σε ένα απίστευτο μποτιλιάρισμα προς την πόλη της Ραμπάλα! Είναι δύσκολο να περιγράψω την εικόνα! Αρχίζοντας από την ποιότητα του δρόμου, που περιείχε κυριολεκτικά κρατήρες, τα σκουπίδια που στοιβάζονταν σε βουνά ποιος ξέρει πόσο καιρό, τα παραπήγματα που ένας θεός ξέρει τι πουλούσαν εκεί στην άκρη του δρόμου, τα παρατημένα αυτοκίνητα και την απίστευτη σκόνη! Ένοιωσα ότι η ατμόσφαιρα ήταν ηλεκτρισμένη. Ήθελα να προχωρήσουμε όσο γίνετε γρηγορότερα αλλά δεν κουνιόταν τίποτα! Ήταν εμφανές ότι κατευθυνόμασταν προς λάθος πορεία. Σε ένα άνοιγμα του δρόμου ο Ντάνης έκανε επί τόπου στροφή ψάχνοντας το δρόμο προς Τελ Αβίβ. Βρισκόμασταν τώρα στο διαβόητο σημείο ελέγχου της Qualandiya που εξηγούσε την ατελείωτη ουρά αυτοκινήτων. Όταν η διέλευση είναι εφικτή, όπως τώρα, δημιουργείται αυτή η κατάσταση, γιατί διαφορετικά μπορεί να παραμείνει κλειστό για ώρες ή ακόμη και μέρες όταν ξεσπούν επεισόδια. Δύο ένοπλοι στρατιωτικοί έστρεψαν τα όπλα τους κατά πάνω μας και μας ζήτησαν να ανοίξουμε τα παράθυρα. Μέχρι να καταλάβω ότι αυτός ήταν ο έλεγχος διαβατηρίων για να περάσουμε από την Παλαιστίνη στο Ισραήλ, ένιωσα τη γη να φεύγει κάτω από τα πόδια μου! Και να σκεφτείς ότι ήμασταν με νοικιασμένο αυτοκίνητο με ισραηλινές πινακίδες που κανονικά απαγορεύεται να μπει σε Παλαιστινιακά εδάφη!

Από εκεί και πέρα ο δρόμος για Τελ Αβίβ ήταν και πάλι ήρεμος. Η μονότονη και άτονη άμμος της ερήμου τώρα έμοιαζε να φλέγεται παίρνοντας το πορφυρό χρώμα του ήλιου που βασίλευε! Φτάσαμε βραδάκι, αφήσαμε τα πράγματά μας στο διαμέρισμα που είχαμε κλείσει και κατευθυνθήκαμε με τα πόδια προς την Παλιά Πόλη, την Jaffa. Οι δρόμοι σκοτεινοί και ήρεμοι και η θαλασσινή αύρα, παρόλο που ήταν Γενάρης, ήταν πολύ ευχάριστη. Η Jaffa δεν μοιάζει σε τίποτα με το μοντέρνο Τελ Αβίβ. Στενά λιθόστρωτα σοκάκια οδηγούν σε αυλές βγαλμένες από τις σελίδες κάποιου παραμυθιού! Χρώματα και μυρωδιές αναβλύζουν από τα παράθυρα των αναπαλαιωμένων κτιρίων! Περιπλανηθήκαμε άσκοπα μέσα στα δρομάκια μέχρι που φτάσαμε στην πλατεία Kedumim όπου σταματήσαμε για φαΐ. Αποκαμωμένοι μα γεμάτοι πήραμε το δρόμο για το διαμέρισμά μας.

Δευτέρα 6 Ιανουαρίου 2020

Σήμερα ήταν η μέρα της επιστροφής στην Ελλάδα. Νωρίς το πρωί επιστρέψαμε το αυτοκίνητο και φορτωμένοι πλέον με όλες μας τις αποσκευές περιπλανηθήκαμε στην παραλία του Τελ Αβίβ. Αρχικά η σκέψη ήταν να νοικιάσουμε ποδήλατο, αλλά το κόστος μας φάνηκε αρκετά τσουχτερό οπότε φορτωθήκαμε τα σακίδιά μας (ένα μπροστά και ένα στην πλάτη) και το πήραμε με τα πόδια. Η μέρα ήταν εξαιρετική. Ο ήλιος έλαμπε και ένα ελαφρό θαλασσινό αεράκι μας χάιδευε. Το μεγαλύτερο μέρος της παραλίας όμως προορίζονταν για τους surfers και συνεχώς συναντούσαμε πινακίδες που έλεγαν ότι απαγορεύεται το κολύμπι. Προφανώς λόγω των θαλάσσιων ρευμάτων και των κυμάτων. Τα νερά ήταν όντως γεμάτα σανίδες και επίδοξοι surfers πάλευαν να τιθασέψουν τα κύματα της Μεσογείου! Η στάση για καφεδάκι δίπλα στο κύμα επιβαλλόταν αν και ο Ντάνης δεν συμμερίζεται ούτε την αγάπη μου για τον καφέ αλλά ούτε για τις ακτίνες του ήλιου και την θαλασσινή αύρα. Για μένα βέβαια αυτός ο συνδυασμός των τριών – ήλιου, θάλασσας και καφέ – αποτελεί μια μικρή ευτυχία! Το σκηνικό της παραλίας του Τελ Αβίβ που καλύπτει μια απόσταση 16 χμ  είναι μοναδικό! Η τοπική αυτοδιοίκηση εμφανώς έχει ξοδέψει εκατομμύρια ευρώ και την έχει αναπλάσει κάνοντάς την το αγαπημένο σημείο των κατοίκων. Το πλάτος της παραλίας σε κάποια σημεία φτάνει ακόμη και τα 100 μέτρα, με φόντο πάντα τους επιβλητικούς, μοντέρνους ουρανοξύστες που βρίσκονται στην απέναντι πλευρά του δρόμου. Παιδικές χαρές, υπαίθρια γυμναστήρια, χώροι ξεκούρασης και αναψυχής, μπαρ, καφέ και εστιατόρια, πάρκα, πεζόδρομοι και ποδηλατόδρομοι σφύζουν από ζωή χειμώνα καλοκαίρι! Και όλα αυτά μέσα  σε απόλυτη καθαριότητα και σεβασμό για το περιβάλλον. Ειλικρινά τη ζήλεψα.

Φορτωμένοι, μπήκαμε λίγο πιο μέσα στην πόλη. Άλλος κόσμος! Ένα δρόμο μετά την παραλία, το σκηνικό αλλάζει τελείως! Και σκουπίδια είδαμε, και φτωχομάγαζα και ζητιάνους… Τίποτα πια δεν θύμιζε την πολυτέλεια της παραλιακής οδού. Θαρρείς και εδώ ζούσε άλλος λαός! Το υπαίθριο παζάρι που επισκεφτήκαμε ήταν το πιο ζωντανό μέρος που είδαμε στο Τελ Αβίβ. Ζαχαρωτά όλων των χρωμάτων και γεύσεων, γλυκά σε τεράστιες ποσότητες έσταζαν σιρόπι, ενώ στο στήσιμο των μπαχαρικών τους έχουν πραγματικά περάσει σε άλλο επίπεδο! Προϊόντα από όλο τον κόσμο! Να φανταστείς είχε ακόμη και θρούμπα από τη Θάσο!  Σταματήσαμε για ένα γρήγορο σνακ στο Saluf & Sons που δεν μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση παρ’ όλο που οι κριτικές του μαγαζιού ήταν πολύ καλές.

Η μέρα πέρασε. Το ταξίδι αυτό εδώ τελείωσε. Στο αεροδρόμιο περάσαμε την τελευταία μας συνέντευξη-ανάκριση που τελείωσε πολύ γρηγορότερα από όσο περιμέναμε και η πατρίδα ήταν πλέον μόνο 2 ώρες μακριά….